คุณธรรม จริยธรรม

               เมื่อความรู้ยอดเยี่ยมสูงเทียมเมฆ           แต่คุณธรรมต่ำเฉกยอดหญ้านั่น

  อาจเสกสร้างมิจฉาสารพัน                              ด้วยจิตอันไร้อายในโลกา

  แม้คุณธรรมสูงเยี่ยมถึงเทียมเมฆ                    แต่ความรู้ต่ำเฉกเพียงยอดหญ้า

 ยอมเป็นเหยื่อทรชนจนอุรา                             หากความรู้สูงล้ำคุณธรรมเลิศ

 ด้วยปัญญาอ่อนด้อยน่าน้อยใจ                         แสนประเสริฐกอปรกิจวินิจฉัย

 จะพัฒนาประชาราษฎร์ทั้งชาติไทย                 ต้องฝึกให้ความรู้คู่คุณธรรม

            "ความรู้คู่คุณธรรม"  ความรู้ต้องเป็นสิ่งที่ถูกต้องดีงามมีคุณค่า ปัจจุบันโลกมีการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วไม่ว่าจะเป็นด้านเศรษฐกิจและเทคโนโลยี ทำให้บุคคลต้องดิ้นรนด้วยวิธีการต่าง ๆ เพื่อความอยู่รอดของตัวเองประกอบกับการรับเอาวัฒนธรรมต่างชาติเข้ามาหลายรูปแบบทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงทางคตินิยมในการดำรงชีวิตและความประพฤติเป็นอย่างมากบางครั้งทำในสิ่งที่ไม่สมควรหรือให้ได้มาซึ่งผลประโยชน์ตอบแทนจนละเลย จริยธรรม ทำให้เกิดปัญหาต่าง ๆ มากมาย

                ปัจจุบันสังคมไทยเปลี่ยนแปลงไปมาก จะเห็นได้จากข่าวในหนังสือพิมพ์  โทรทัศน์ ข่าวการ ปล้นฆ่า ข่มขืน ชู้สาว  จากการวิเคราะห์สาเหตุเกิดจากความยากจน ขาดคุณธรรม จริยธรรม ขาดจิตสำนึกในความเป็นคนดี เห็นแก่ตัว มีกิเลสหนา มีการ แข่งขันชิงดีชิงเด่น เห็นแก่ประโยชน์ส่วนตัว ไม่รู้จักความพอดี  งมงายกับอบายมุขและสิ่งเสพติด ผู้กระทำผิดบางคนมีการศึกษาสูงแต่ขาดคุณธรรม ขาดความยับยั้งขาดสติปัญญาดังคำกล่าวว่า "ความรู้ท่วมหัวเอาตัวไม่รอด" บุคคลเหล่านี้มีสติปัญญาดีแต่กลับไร้คุณธรรม แทนที่จะใช้ความรู้ในทางที่ก่อประโยชน์ในสังคม กลับนำความเดือดร้อนมาสู่สังคม

             การที่จะดำรงตนในสังคมได้อย่างปลอดภัยมีชีวิตที่สงบสุขต้องมีความรู้ทั้งทางโลกและทางธรรม ความรู้ทางโลกเป็นความรู้ด้านสติปัญญานำมาใช้ในการประกอบอาชีพเพื่อเลี้ยงตนเองและครอบครัวให้ได้รับความสะดวกสบาย ส่วนความรู้ทางธรรมเกี่ยวกับจิตใจ เป็นผู้ที่มีคุณธรรม จริยธรรม มีความประพฤติดีทั้งทางกาย วาจา ใจ หากมีความรู้ทางโลกอย่างเดียวแต่ไม่มีความรู้ทางธรรม ก็จักนำชีวิตไปในทางที่ผิดได้ หรือมีความรู้ทางธรรมอย่างเดียวแต่ไม่มีความรู้ทางโลก ก็ไม่สามารถอยู่ในสังคมได้อย่างปกติสุขเพราะไม่สามารถรู้เท่าทันเล่ห์เหลี่ยมของพวกมิจฉาชีพที่แฝงมาในรูปแบบต่าง ๆ การที่จะเป็นบุคคลที่สมบูรณ์ดำรงตนในสังคมได้อย่างมีความสุข ต้องศึกษาหาความรู้และมีคุณธรรมประจำใจ 
             การปลูกฝังคุณธรรมจริยธรรมควรเริ่มต้นที่ครอบครัวพ่อแม่ควรให้ความรักความอบอุ่น ความดูแลเอาใจใส่ อบรมสั่งสอนอย่างมีเหตุผล ให้รู้จักคิดวิเคราะห์ว่าสิ่งใดดี ไม่ดีอย่างไร  แต่สิ่งสำคัญที่สุดพ่อแม่ครูบาอาจารย์ต้องเป็นแบบอย่างที่ดีมีความประพฤติที่ถูกต้องตามทำนองคลองธรรม หากทุกคนยึดมั่นในหลักธรรม "หิริโอตตัปปะ" สังคมก็จะไม่วุ่นวาย เพราะหิริทำให้ละอายใจในการกระทำบาป ส่วนโอตตัปปะ ทำให้เกรงกลัวต่อผลของการกระทำบาป การกระทำผิดในสังคมก็จะไม่เกิดขึ้นเมื่อเกิดความละอายก็ไม่กล้ากระทำ สังคมก็จะมีแต่สันติสุขประเทศจักพัฒนาได้ก้าวไกล เพราะทุกคนในชาติมีความรู้คู่คุณธรรม

มารยาทในสังคม

มารยาท คือ การแสดงออกที่มีแบบแผนในการประพฤติปฏิบัติโดยได้รับการอบรมให้งดงามตามความนิยมแห่งสังคมมารยาท ไม่ได้ติดตัวมาแต่เกิด แต่ได้มาจากสิ่งแวดล้อม มีการศึกษา อบรมเป็นสำคัญ ดูกิริยา ฟังวาจาของคนแล้ว พอคาดได้ว่าผู้นั้นได้รับการศึกษาอบรมมาอย่างไรพื้นฐานที่สำคัญที่สุดของมารยาท คือ ความสุภาพและสำรวม คนสุภาพจะเป็นคนที่มีจิตใจสูงเชื่อมั่นในตัวเอง เพราะคนที่มีอะไรในตัวเองแล้วจึงจะสุภาพอ่อนน้อมได้ ความสุภาพอ่อนน้อมมิได้เกิดจากความเกรงกลัวแต่ถือว่าเป็นความกล้า ส่วนความสำรวม คือ การเป็นคนมีสติ ไม่พูดไม่ทำอะไรที่เกินควร รู้จักการปฏิบัติที่พอเหมาะพองาม คิดดีแล้วจึงทำ คาดแล้วว่าการกระทำจะเป็นผลดีแก่ทุกฝ่าย มิใช่เฉพาะตัวคนเดียว มารยาทแสดงออกมาที่กิริยาท่าทางและการพูดจา อาศัยการบอกอย่างเดียวไม่ได้ ต้องฝึกเองจนเกิดขึ้นเป็นอัตโนมัติ คนดีมารยาทดีเท่ากันแต่อาจไม่เหมือนกัน เพราะคนมีบุคลิกภาพต่างกัน การแสดงออกย่อมต่างกันด้วย มีตัวร่วม คือ แสดงออกมาแล้วเป็นผลดีแก่ตัว เพราะทำให้ผู้อื่นพอใจด้วยรู้สึกว่าได้รับเกียรติ เมื่อให้เกียรติแก่ผู้อื่น ตนเองก็จะเป็นผู้มีเกียรติด้วย สังคมใดมีคนแสดงมารยาทดีต่อกัน สังคมนั้นเป็นสังคมของผู้มีเกียรติ

                                    

                                        

                                                         มารยาทในการแต่งกาย
การแต่งกายแสดงถึงขนบธรรมเนียม ประเพณีและวัฒนธรรม แล้วยังแสดงถึงอุปนิสัยใจคอ จิตใจ รสนิยม ตลอดจนการศึกษาและฐานะของแต่ละบุคคลได้เป็นอย่างดี การแต่งกายของผู้ที่อยู่ในสังคมจึงเป็นสิ่งจำเป็นและมีหลักสำคัญที่ควรปฏิบัติ2 ดังนี้
1. ความสะอาด ต้องเอาใส่เป็นพิเศษโดยเริ่มต้นด้วยเครื่องแต่งกาย ได้แก่ เสื้อผ้า ถุงเท้า รองเท้า เครื่องประดับ กระเป๋าถือ ต้องสะอาดหมด ใช้เครื่องสำอางค์แต่พอควรและร่างกาย ก็ต้องสะอาดทุกส่วนตั้งแต่ ผม ปาก ฟัน หน้าตา มือ แขน ลำตัว ขาและเท้าตลอดจนถึงเล็บ รวมไปถึงกลิ่นตัวที่ต้องเอาใจใส่เป็นพิเศษ ต้องอาบน้ำฟอกสบู่ให้หมดกลิ่นตัว ถ้าทำได้ทุกส่วน ก็ถือว่าสะอาด
2. ความสุภาพเรียบร้อย คือ เครื่องแต่งกายนั้นต้องอยู่ในลักษณะสุภาพเรียบร้อย ไม่รุ่มร่ามหรือรัดตัวจนเกินไป ไม่ใช้สีฉูดฉาด ควรแต่งให้เข้ากับสังคมนั้น ความสุภาพเรียบร้อยนั้นรวมไปถึงอุปกรณ์เครื่องใช้ เครื่องประดับและการแต่งหน้าแต่งผมด้วย
3. ความถูกต้องกาลเทศะ การแต่งกายให้ถูกกาลเทศะ เป็นเรื่องสำคัญมาก ผู้มีมารยาทดีย่อมต้องเอาใจใส่ เพราะการแต่งกายให้ถูกกาลเทศะ หมายถึง การเลือกแต่งกายให้ถูกต้องเหมาะสมกับเวลายุคสมัยนิยมและสถานที่

                                              

                                                   ข้อควรปฏิบัติในการแต่งกาย
1. ให้เหมาะสมกับลักษณะงานที่จะไป เช่น งานมงคลก็ควรใส่สีสดใส งานอวมงคล ถ้าเป็นงานศพก็ควรใส่สีดำ เป็นต้น
2. ให้เหมาะสมกับความสำคัญของงาน เช่น งานระหว่างเพื่อนฝูง งานรัฐพิธี ถ้าเป็นงานศพ ก็ต้องดูว่าเป็นงานศพทั่วไปหรืองานศพพระราชพิธี
3. ให้เหมาะสมกับเวลา เช่น เป็นงานราตรีสโมสรหรืองานกลางคืนธรรมดา
4. ให้เหมาะสมกับฐานะและหน้าที่ เช่น เป็นครู เป็นนักร้อง เป็นหัวหน้า เป็นคนรับใช้
5. ให้เหมาะสมกับวัย เช่น เป็นคนมีอายุก็ไม่ควรแต่งเป็นวัยรุ่นเกินไปเป็นเด็กก็ไม่ควรแต่งให้เป็นผู้ใหญ่เกินไป
6. ให้เหมาะสมกับยุคและสมัยนิยม ไม่นำสมัยเกินไปหรือล้าสมัยเกินไป
7. พึงแต่งกายให้สมเกียรติกับงานที่ได้รับเชิญ

                                                 

                                                               มารยาทในการยืน
1. การยืนตามลำพัง
การยืนตามลำพังจะยืนแบบใดก็ได้แต่ควรจะอยู่ในลักษณะสุภาพ สบายโดยมีส้นเท้าชิด ปลายเท้าแยกเล็กน้อยหรืออยู่ในท่าพัก ปล่อยแขนแนบลำตัว ไม่หันหน้าหรือแกว่งแขนไปมา จะยืนเอียงได้บ้างแต่ควรอยู่ในท่าที่สง่า
2. การยืนเฉพาะหน้าผู้ใหญ่
การยืนต่อหน้าผู้ใหญ่ ถ้าไม่จำเป็นไม่ควรยืนตรงหน้าผู้ใหญ่ ควรยืนเฉียงไปทางใดทางหนี่ง ทำได้ 2 วิธี คือ
2.1 ยืนตรง ขาชิด ส้นเท้าชิด ปลายเท้าห่างกันเล็กน้อย มือสองข้างแนบลำตัวหรือประสานกันไว้เบื้องหน้าใต้เข็มขัดลงไป ท่าทางสำรวม
2.2 ยืนตรงค้อมส่วนบนตั้งแต่เอวขึ้นไปเล็กน้อย มือประสานไว้ข้างหน้า ท่าทางสำรวมการประสานมือ ทำได้ 2 วิธี คือ คว่ำมือซ้อนกัน จะเป็นมือไหนทับมือไหนก็ได้หรือหงายมือทั้งสอง สอดนิ้วเข้าระหว่างร่องนิ้วของแต่ละมือ การยืนเฉพาะหน้าผู้ใหญ่จะใช้จนถึงการยืนเฉพาะหน้าที่ประทับ การค้อมตัวจะมากน้อยย่อมสุดแล้วแต่ผู้ใหญ่ ถ้ามีอาวุโสหรือเป็นที่เคารพสูง ก็ค้อมตัวมาก